11 september 2020

Ons voedsel (12c): Hoe is ons eten veranderd? Een vergelijking tussen 1971 en 2010

In alle discussies over eten en landbouw laait steeds weer de vraag op, in hoeverre de samenstelling van ons eten is veranderd. In het buitenland zijn verschillende studies verschenen over de verandering van ons eten, in Nederland echter nog maar zeer beperkt. 
Wel wordt in ons land al sinds 1941 de samenstelling van ons eten gepubliceerd door de stichting NEVO. In deze tabellen die met enige regelmaat (niet jaarlijks) worden gepubliceerd, staat een overzicht van hoe ons eten is samengesteld (vetten, calorien, mineralen, vitamines etc). Sinds een aantal jaren is deze stichting onderdeel geworden van het RIVM. De huidige NEVO databases zijn tegenwoordig online te raadplegen. Vergelijking van data tussen de verschillende jaren om de verandering van de samenstelling van ons eten te bepalen behoort hiermee tot de mogelijkheden. Hier wordt naar gehint in een onderzoek van de WUR uit 2007; in dit rapport staat het volgende op bladzijde 16:

"Gegevens van gehalten aan nutriënten in groenten en fruit in Nederland zijn te vinden in de Voedingsmiddelentabellen, welke regelmatig gepubliceerd zijn vanaf 1941. Een ruwe analyse van de Voedingsmiddelentabel van 1955 (Den Hartog, 1955) en die meest recente versie (Voedingscentrum, 2006) laat zien dat voor de vergelijkbare gegevens, K en Fe, er meestal dezelfde getallen gehalten gegeven worden in 2006 als in 1955. Volgens mevrouw Westenbrink van de NEVO zijn de onderliggende gegevens waarop de voedingsmiddelentabellen zijn gebaseerd vanaf ongeveer 1975 digitaal beschikbaar. Dit maakt in principe een vergelijking mogelijk tussen “oude” en nieuwere data. Daarbij tekent ze wel aan dat het aantal gegevens per product vaak beperkt is (bijvoorbeeld één studie in 15 jaar aan een groente). Het achterhalen van de achterliggende informatie (bemonstering, monsterbehandeling, analysemethode) is in principe mogelijk maar dat zou veel werk vergen."

In 2017 is een rapport van het Louis Bolk instituut verschenen, waarin zij in hoofdstuk 3 een overzicht wordt gegeven van wat er in de literatuur bekend is op het vlak van de verandering van ons eten, hierbij worden veel bronnen uit het buitenland opgevoerd. Er wordt hierbij ook een overzicht gegeven van de verandering van 38 groenten tussen 1980 en 2014. Dit is echter een geaccumuleerd overzicht, (welke groenten zijn meegenomen wordt niet aangegeven); de veranderingen per gewas worden niet weergegeven. 
Om meer gevoel te krijgen bij de veranderingen van de groenten en van andere producten (fruit, aardappels, noten en peulvruchten) ben ik in de verschillende NEVO tabellen gedoken,